Monitoring rzek
Monitoring rzek w 2003 roku
Badania rzek prowadzone są w ramach:
- sieci krajowej (w tym przekroje pomiarowo-kontrolne podstawowe, reperowe i graniczne),
- sieci regionalnych wojewódzkich,
- sieci lokalnych.
Sieć krajowa bazuje na przekrojach pomiarowo-kontrolnych (ppk) rozmieszczonych równomiernie na głównych rzekach i większych dopływach, dostarczając danych pozwalających na ocenę stanu czystości rzek Polski.
W województwie mazowieckim znajdują się 3 ppk reperowe, w których badania wykonuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz 22 ppk sieci podstawowej zlokalizowane na 8 rzekach, badane przez WIOŚ w Warszawie i jego delegatury.
Szczegółowy zakres i częstotliwość badań w ppk sieci krajowej określone są corocznie w Zarządzeniu Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Zgodnie z tym zarządzeniem zakres analityczny w sieci podstawowej obejmuje około 50 wskaźników fizykochemicznych i biologicznych, z czego w każdym ppk 18 oznaczeń wykonywanych jest 1 raz w miesiącu, 19 oznaczeń 4 razy w roku (pod warunkiem, że nie są przekroczone normy dopuszczalne dla wód I klasy czystości, w przypadku ich przekroczenia badania wykonywane są 1 raz w miesiącu) i 8 oznaczeń jeden raz w roku. Wyniki badań są przesyłane co kwartał do Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Zakładu Monitoringu Powierzchniowych Wód Płynących we Wrocławiu, który sprawuje nadzór nad monitoringiem rzek i opracowuje komunikaty i raporty o stanie czystości wód rzecznych z terenu kraju.
Program badań w sieci regionalnej województwa, realizowany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, ściśle zintegrowany z siecią podstawową, uwzględnia potrzebę realizacji następujących celów:
- ustalenie jakości wód województwa,
- określenie wielkości i zakresu wpływu większych źródeł zanieczyszczeń,
- określenie efektów realizacji inwestycji w zakresie oczyszczania ścieków,
- określenie konieczności powstawania nowych inwestycji w zakresie ochrony wód.
Opracowując program monitoringu regionalnego, w celu realizacji ww. celów, uwzględniając znaczenie poszczególnych rzek z punktu widzenia ochrony środowiska oraz dla gospodarki województwa, wyznaczono do badania przez WIOŚ w 2003 roku 119 ppk.
Badania poszczególnych rzek prowadzone są z częstotliwością co 1 - 3 lata.
Szczegółowy wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych, z zaznaczeniem także tych badanych w ramach monitoringu reperowego (IMGW) oraz podstawowego zawierają tabele ( Zlewnia Wisły, Zlewnia Narwi).
Ocena jakości rzek na podstawie wyników badań wykonywanych w ramach monitoringu podstawowego i regionalnego wód powierzchniowych płynących przedstawiana jest w raportach opracowywanych przez WIOŚ.
Cieki badane są raz w miesiącu w cyklu roku kalendarzowego w zakresie fizykochemicznym i bakteriologicznym z możliwością oznaczania w miarę potrzeb dodatkowych wskaźników ( Tabela).
Wybrane 9 ppk (3 ppk objęte monitoringiem reperowym - badania IMGW oraz 6 ppk - badania WIOŚ w ramach monitoringu podstawowego) zostało zaproponowanych przez GIOŚ do włączenia do europejskiego systemu monitoringu wód śródlądowych EUROWATERNET.
W 2003 roku opracowywane będą propozycje modyfikacji programu monitoringu wód powierzchniowych (sieci krajowej i regionalnej) pod kątem dostosowywania do przepisów Prawa wodnego i rozporządzeń wykonawczych, stosownie do wykazów wód sporządzonych przez dyrektorów RZGW.
Planowane są badania wdrożeniowe w zakresie sieci krajowej monitoringu substancji niebezpiecznych w wodach płynących.
Wody powierzchniowe na terenie województwa badane są także przez Wojewódzką Stację Sanitarno - Epidemiologiczną w Warszawie. Wykonuje ona badania wód ujmowanych dla 4 wodociągów:
- Jezioro Zegrzyńskie - przy ujęciu dla Wodociągu Północnego,
- rzeka Wisła - przy ujęciu dla Wodociągu Centralnego,
- rzeka Wisła - przy ujęciu dla Wodociągu Praskiego,
- rzeka Wisła - przy ujęciu dla Wodociągu w Płocku.
Zakres i częstotliwość badań określa właściwy dla danego terenu Inspektor Sanitarny w zależności od możliwości i sytuacji epidemiologicznej na danym terenie uwzględniając wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. Nr 204, poz.1728).
Zgodnie z kompetencjami WSSE wykonuje także badania kilkudziesięciu kąpielisk na terenie województwa, na podstawie których wydaje komunikaty o dopuszczeniu do kąpieli.