Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie KOMUNIKAT MAZOWIECKIEGO WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA z dnia 8 lipca 2013 r. w sprawie obowiązków właścicieli nieruchomości i mieszkańców w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - Komunikaty -

Inspekcja Ochrony Środowiska rozpocznie od dnia 16 lipca 2013 r. kontrole gmin w zakresie wykonywania zadań określonych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.Będą one dotyczyły sposobu gospodarowania odpadami komunalnymi, ze szczególnym uwzględnieniem: sprawozdawczości, osiągania wymaganych poziomów recyklingu i odzysku poszczególnych frakcji odpadów oraz ograniczenia masy odpadów biodegradowalnych przekazywanych do składowania, przewidywanych kar za brak osiągania wymaganych standardów w wymienionym zakresie, wykonywania zadań edukacyjno-informacyjnych wobec mieszkańców.Kontroli WIOŚ będą podlegać także gminne jednostki organizacyjne zagospodarowujące odpady komunalne oraz Regionalne Instalacje do Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK). Działalność odbiorców odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości będzie podlegała kontroli organów samorządowych.

        Wskazane w ustawie obowiązki gmin i przedsiębiorców są liczne ale nie eliminują odpowiedzialności mieszkańców za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Mieszkańcy mają swój udział w następujących działaniach:

• sposób postępowania z odpadami, w tym segregowanie i kierowanie do oznaczonych pojemników lub przekazywanie do wyznaczonych punktów selektywnego zbierania,
• dbałość o bezpieczne dla środowiska przechowywanie odpadów do momentu odebrania ich przez  odbiorcę z terenu nieruchomości,
• systematyczne uiszczanie opłat.

         Właściciele nieruchomości i mieszkańcy powinni korzystać na bieżąco z informacji przekazywanych przez gminę o zasadach gospodarowania odpadami komunalnymi w gminie, w tym z  informacji podawanych na stronie www. Gmina jest zobowiązana opublikować na stronie internetowej:

• regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie,
• wysokości stawki opłaty za zagospodarowanie odpadów (zmieszanych, selektywnie zbieranych),
• termin, częstotliwość i tryb uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami,
• sposób i zakres świadczonych usług odbierania i zagospodarowania odpadów,
• rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów oraz cen za te usługi,
• wykaz podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości z terenu danej gminy,
• miejsca zagospodarowania odebranych zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania,
• wymagane w danym roku kalendarzowym poziomy recyklingu i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy OUB przekazywanych na składowisko,
• adresy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych – PSZOK, wraz z godzinami przyjmowania odpadów,
• zbierających zużyty sprzęt elektryczny  i elektroniczny.

         Właścicieli nieruchomości obowiązuje regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie, który jest aktem prawa miejscowego. Zawiera on wymagania utrzymania porządku na terenie nieruchomości w zakresie obejmującym selektywne zbieranie i odbieranie odpadów komunalnych, w tym przeterminowanych leków, zużytych baterii i akumulatorów, odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i rozbiórkowych, zużytych opon i odpadów zielonych. Określa także rodzaje i minimalne pojemności pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości oraz częstotliwość i sposób pozbywania się odpadów komunalnych  z terenu nieruchomości.

        Artykuł 5 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obejmuje wykaz obowiązków właścicieli nieruchomości w zakresie utrzymania czystości i porządku. Obowiązkiem właściciela nieruchomości jest jej wyposażenie w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych oraz ich utrzymanie w odpowiednim stanie sanitarnym, chyba że na mocy uchwały rady gminy obowiązki te przejmie gmina jako część usług w zakresie odbierania odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Dlatego też wymagania uzyskania pojemników od gminy i skargi na brak pojemników na posesji, mają rację tylko w sytuacji podjęcia wymienionej wyżej uchwały przez radę gminy. Właścicieli nieruchomości obowiązuje także zbieranie odpadów komunalnych powstałych na terenie nieruchomości zgodnie z wymaganiami określonymi w  regulaminie oraz pozbywanie się ich w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi (dotyczącymi m.in. choćby odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych). Zgodnie z art. 5 ust.6 nadzór nad realizacją wymienionych obowiązków  sprawuje wójt, burmistrz, prezydent miasta.

         Właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, podlegają z mocy ustawy organizacji odbierania odpadów komunalnych przez gminę. Właściciele nieruchomości są zobowiązani do uiszczania opłat za zagospodarowanie zebranych na terenie posesji odpadów komunalnych. Stawki i częstotliwość opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi określa rada gminy w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego. Właściciele nieruchomości są zobowiązani złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta deklarację o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W przypadku niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty albo wątpliwości co do danych w niej zawartych wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa w drodze decyzji, wysokość opłaty według określonych w ustawie szacunków. W sytuacji, gdy opłata nie zostanie wniesiona, lub wniesiona w wysokości niższej od należnej, wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa w drodze decyzji wysokość zaległości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

        Nieprzestrzeganie zasad nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi przez jego uczestników będzie skutkowało sankcjami gmin dla właścicieli nieruchomości oraz dla odbiorców odpadów komunalnych.  W sprawach dotyczących nieuiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy ustawy Ordynacja podatkowa, co de facto jest sankcją finansową.  Uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

        Kary pieniężne dla przedsiębiorców odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, poza gminną jednostką organizacyjną,  nakłada w drodze decyzji wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Do kar pieniężnych stosuje się przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa. Uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

        Zgodnie z kompetencjami zawartymi w ustawie, wszelkie sygnały od mieszkańców o nieprawidłowościach w sposobie i zakresie świadczonych usług czy to odbierania, czy zagospodarowania odpadów komunalnych powinny być kierowane do gminy. Dla przedsiębiorców obsługujących mieszkańców w sposób niezgodny z regulaminem i podjętymi przez radę gminy uchwałami, sankcje finansowe nakłada wyłącznie gmina.