Monitoring rzek
Monitoring rzek w latach 2011-2016
MONITORING RZEK W LATACH 2011-2016
Program badań realizowany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie uwzględnia potrzebę realizacji następujących celów:
- ustalenie jakości wód województwa,
- określenie wielkości i zakresu wpływu większych źródeł zanieczyszczeń,
- określenie efektów realizacji inwestycji w zakresie oczyszczania ścieków,
- określenie konieczności powstawania nowych inwestycji w zakresie ochrony wód.
Przy opracowaniu programu monitoringu uwzględniono znaczenie poszczególnych rzek z punktu widzenia ochrony środowiska oraz dla gospodarki województwa.
Zatwierdzone przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) programy monitoringu środowiska w województwie mazowieckim obowiązujące od roku 2011 wraz z aneksami znajdują się na stronie WIOŚ w Warszawie w zakładce Monitoring środowiska / Programy monitoringu środowiska.
Ocena jednolitych części wód za 2016 rok została wykonana na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. 2016, poz. 1187) oraz wytycznych GIOŚ.
Wykonana ocena obejmuje również procedurę dziedziczenia ocen od roku 2011. Przez to pojęcie należy rozumieć przeniesienie wyników oceny elementów biologicznych (z dokładnością do pojedyńczego elementu biologicznego), fizykochemicznych, hydromorfologicznych oraz chemicznych na kolejny rok w przypadku, gdy nie były one objęte monitoringiem. Dziedziczenie wyników dopuszczalne jest w ramach ograniczeń czasowych ich obowiązywania, określonych w wytycznych oraz z zachowaniem celu, dla których dane były zbierane. Dziedziczenie oceny jest więc procesem aktualizacji wykonanej oceny o wyniki uzyskane w kolejnym roku realizacji państwowego monitoringu środowiska w zakresie wód powierzchniowych.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wykonywał badania:
- w 2011 roku: w 16 punktach pomiarowo-kontrolnych (ppk) objętych monitoringiem diagnostycznym i operacyjnym z częstotliwością 12/rok, w 54 ppk objętych monitoringiem operacyjnym z częstotliwością 4/rok, w tym w 17 ppk prowadzono monitoring wód pod kątem przydatności wody do bytowania ryb, z częstotliwością 12/rok. Ponadto w 4 ppk w zlewni rzeki Sony prowadzono monitoring ze względu na wyznaczony obszar szczególnie narażony na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. W 6 ppk z częstotliwością 12/rok, wykonane zostały tylko badania substancji z grupy wskaźników chemicznych charakteryzujących występowanie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, które w 2009 roku przekroczyły wartości graniczne. W 3 ppk (w dwóch ppk na rzece Wiśle i jednym na Zbiorniku Zegrzyńskim) wykonano badania wody powierzchniowej wykorzystywanej do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia,
- w 2012 roku: w 20 punktach pomiarowo-kontrolnych (ppk) objętych monitoringiem diagnostycznym i operacyjnym z częstotliwością 12/rok, w 39 ppk objętych monitoringiem operacyjnym z częstotliwością 4/rok, w tym w 16 ppk prowadzono monitoring wód pod kątem przydatności wody do bytowania ryb, z częstotliwością 12/rok. Ponadto w 4 ppk w zlewni rzeki Sony prowadzono monitoring ze względu na wyznaczony obszar szczególnie narażony na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. W 9 ppk (z częstotliwością 12/rok) wykonane zostały tylko badania substancji z grupy wskaźników chemicznych charakteryzujących występowanie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, które w 2009 roku przekroczyły wartości graniczne. W 3 ppk (w dwóch ppk na rzece Wiśle i jednym na Zbiorniku Zegrzyńskim) wykonano badania wody powierzchniowej wykorzystywanej do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Dodatkowo przeprowadzono badania w 13 ppk w zakresie monitoringu badawczego, ze względu na liczne interwencje dotyczące zanieczyszczenia cieków i konieczności ustalenia źródła tych zanieczyszczeń,
- w 2013 roku: w 1 punkcie pomiarowo-kontrolnym (ppk) objętych monitoringiem diagnostycznym i operacyjnym z częstotliwością 12/rok, w 48 ppk objętych monitoringiem operacyjnym z częstotliwością 8-12/rok. W 38 ppk prowadzono monitoring wód zagrożonych eutrofizacją ze źródeł komunalnych, z częstotliwością 12/rok oraz w 14 ppk, z taką samą częstotliwością prowadzono monitoring wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Ponadto w 3 ppk był prowadzono monitoring badawczy tzw. intensywnego monitorowania. W 3 ppk (w tym w 1 ppk na Zbiorniku Zegrzyńskim) prowadzono badania wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia.
- w 2014 roku: w 5 punktach pomiarowo-kontrolnym (ppk) objętych monitoringiem diagnostycznym i operacyjnym z częstotliwością 12/rok, w 58 ppk objętych monitoringiem operacyjnym z częstotliwością 8-12/rok. W 42 ppk prowadzono monitoring wód zagrożonych eutrofizacją ze źródeł komunalnych, z częstotliwością 12/rok oraz w 20 ppk, z taką samą częstotliwością prowadzono monitoring wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Ponadto w 3 ppk był prowadzono monitoring badawczy tzw. intensywnego monitorowania. W 3 ppk (w tym w 1 ppk na Zbiorniku Zegrzyńskim) prowadzono badania wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia.
- w 2015 roku: w 5 punktach pomiarowo-kontrolnym (ppk) objętych monitoringiem diagnostycznym i operacyjnym z częstotliwością 12/rok, w 51 ppk objętych monitoringiem operacyjnym z częstotliwością 8-12/rok. W 41 ppk prowadzono monitoring wód zagrożonych eutrofizacją ze źródeł komunalnych, z częstotliwością 12/rok oraz w 9 ppk, z taką samą częstotliwością prowadzono monitoring wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Ponadto w 3 ppk był prowadzono monitoring badawczy tzw. intensywnego monitorowania. W 3 ppk (w tym w 1 ppk na Zbiorniku Zegrzyńskim) prowadzono badania wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia.
- w 2016 roku: w 20 punktach pomiarowo-kontrolnym (ppk) objętych monitoringiem diagnostycznym i operacyjnym z częstotliwością 4-12/rok, w 78 ppk objętych monitoringiem operacyjnym z częstotliwością 8-12/rok. W 54 ppk prowadzono monitoring wód zagrożonych eutrofizacją ze źródeł komunalnych, z częstotliwością 12/rok oraz w 1 ppk, z taką samą częstotliwością prowadzono monitoring wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. W 3 ppk (w tym w 1 ppk na Zbiorniku Zegrzyńskim) prowadzono badania wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia.
Ocena stanu/potencjału ekologicznego lub/oraz stanu chemicznego wykonana została w 160 jednolitych częściach wód (JCW) przebadanych w latach 2011-2016. Tabela 1 – zawiera ocenę obejmującą wszystkie przebadane jednolite części wód w latach 2011-2016 (arkusz Ocena stanu jcwp), natomiast arkusz Ocena JCWP zawiera ocenę stanu wraz z oceną w obszarach chronionych.