ROZDZIAŁ I

POLITYKA EKOLOGICZNA WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO

Rozdział przygotował Wydział Ochrony Środowiska Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego     w Warszawie oraz Wydział Rolnictwa, Modernizacji Terenów Wiejskiech i Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego.
Autorzy:
E. Stępniewska
R. Woźniak


Polityka Ekologiczna Województwa Mazowieckiego oparta jest na Polityce Ekologicznej Państwa /PEP/, na bieżąco korygowanej w wyniku polskich doświadczeń jak i nowych inicjatyw Komisji Europejskiej, z zachowaniem generalnej zasady konstytucyjnej - zrównoważonego rozwoju kraju.

Oznacza to prowadzenie takich działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne, jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genetycznym (II Polityka Ekologiczna Państwa, Rada Ministrów, Warszawa 2000).

Ważną rolę w Polityce Ekologicznej Państwa odgrywa jeden z najistotniejszych instrumentów ochrony środowiska - zapewniający prawo do informacji o środowisku - udział społeczny wpływający w procesach podejmowania decyzji, których skutki mają wpływ na środowisko. Skuteczną drogą realizacji celów ochrony środowiska jest "zarządzanie przez środowisko" (Strategia zrównoważonego rozwoju Polski do 2025 roku, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 1999 r.).

To wyzwanie na miarę XXI wieku znajduje również odzwierciedlenie w "Strategii Województwa Mazowieckiego" - uchwalonej w 2001 r. przez Sejmik Województwa Mazowieckiego, która zakłada:

  • ugruntowanie zrównoważonego rozwoju jako podstawy trwałej polityki gospodarczej, społecznej i przestrzennej Mazowsza,

  • zachowanie dziedzictwa przyrodniczego dla przyszłych pokoleń oraz renaturalizacja zdegradowanego środowiska na obszarach cennych przyrodniczo województwa mazowieckiego,

  • efektywny wzrost wartości produkcji w rolnictwie i leśnictwie, przy jednoczesnym przeciwdziałaniu nadmiernej intensywności uprawy i hodowli zagrażającej środowisku przyrodniczemu,

  • prowadzenie skutecznej kontroli poprzez system pełnego monitoringu zanieczyszczeń powietrza, wód, gleby oraz zasady przeciwdziałania tym zanieczyszczeniom poprzez odpowiednie instalacje, jak również zasady racjonalnego gospodarowania zasobami przyrodniczymi jak: wody, lasy a przede wszystkim krajobraz i różnorodność biologiczna dolin dużych rzek, a zwłaszcza Wisły, Bugu i Narwi.

  • dokończenie gruntownej przebudowy modelu produkcji i konsumpcji w kierunku zmniejszenia energochłonności i materiałochłonności oraz ilości odpadów, ścieków przemysłowych i komunalnych w celu minimalizacji oddziaływania na środowisko i zdrowie wszelkich form działalności gospodarczej i rozwoju cywilizacyjnego.

Realizacja powyższych celów winna obejmować następujące działania:

  1. Utworzenie regionalnego systemu obszarów chronionych, zgodnego ze standardami europejskimi - włączenie do systemu obszarów chronionych wszystkich ostoi EMERALD/NATURA 2000, wzmocnienie ochrony unikatowych dolin rzecznych i ich otoczenia, utrzymanie i wzmocnienie regionalnych i ponadregionalnych powiązań przyrodniczych (poprzez tworzenie korytarzy ekologicznych).

  2. Zwiększenie lesistości regionu i ochrona lasów - wspieranie działań na rzecz zalesienia gruntów marginalnych dla rolnictwa, a zwłaszcza podnoszenie spójności rozczłonkowanych terenów puszczańskich, dolesienia w strefach zasilania wód podziemnych, kształtowanie leśnych korytarzy ekologicznych, a także przeciwdziałanie zaśmiecaniu lasów i ochrona ginących lasów łęgowych.

  3. Zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska - wdrożenie systemu pełnego monitoringu zanieczyszczenia wód - realizacja całego kompleksu inwestycji związanych z oczyszczaniem ścieków oraz uzdatnianiem wody pitnej - odchodzenie od koncepcji urządzania wysypisk gminnych na rzecz ponadgminnych zakładów utylizacji odpadów, likwidacja wysypisk zorganizowanych, nie spełniających norm sanitarnych (zwłaszcza w dolinach rzecznych) oraz mogilników i dzikich wysypisk, budowa różnego typu nowoczesnych oczyszczalni ścieków oraz sieci kanalizacyjnych z podłączeniem do oczyszczalni oraz upowszechnienie sanitacji zagród wiejskich, ochrona stref zasilania zbiorników wód podziemnych, wdrożenie kompleksowego systemu oceny jakości powietrza w województwie mazowieckim (w ramach realizacji Programu PHARE 2000 "Wzmocnienie systemu oceny jakości powietrza w wybranych regionach Polski") oraz ochrona przed hałasem i promieniowaniem.

  4. Ograniczenie uciążliwości akustycznej:

    • od głównych tras komunikacyjnych - poprzez wykonanie przez administratora drogi zabezpieczeń akustycznych (np. ekrany akustyczne, okien o zwiększonej izolacyjności akustycznej itp.) na odcinakach zagrożonych nadmiernym hałasem oraz prawidłowe planowanie urbanistyczno - budowlane drogi i terenów zlokalizowanych w pobliżu.

    • ograniczenie oddziaływania akustycznego lotniska OKĘCIE - poprzez zobowiązanie inwestora do podjęcia działań organizacyjnych i technicznych mających na celu ograniczenie emisji hałasu na terenach zabudowy mieszkaniowej oraz ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania.

    • wyeliminowanie negatywnego oddziaływania akustycznego obiektów przemysłowych, usługowych i handlowych zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej - poprzez zobowiązywanie inwestorów do wykonywania zabezpieczeń akustycznych mających na celu ograniczenie nadmiernej emisji hałasu oraz przestrzeganie prawidłowego wzajemnego usytuowania obiektów chronionych i wytwarzających hałas na terenie osiedli.

  5. Przeciwdziałanie deficytowi wodnemu - rozbudowa systemu małej retencji, modernizacja systemów melioracyjnych, ochrona torfowisk i terenów podmokłych, realizacja gospodarki wodnej.

  6. Poprawa stanu bezpieczeństwa na wypadek klęsk żywiołowych i katastrof ekologicznych oraz monitorowanie stanu przyrody - rozbudowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych, wspieranie służb ratownictwa, stworzenie systemu wczesnego ostrzegania.

  7. Podniesienie poziomu wiedzy ekologicznej - w zakresie wiadomości o środowisku przyrodniczym, konieczności jego ochrony i odpowiedzialności w procesie zarządzania.

  8. Rozwijanie proekologicznych form aktywizacji gospodarczej, zwłaszcza na terenach o ustanowionej ochronie obszarowej, m.in. na obszarze Kampinoskiego Parku Narodowego oraz na obszarze wchodzącym w skład "Zielonych Płuc Polski".

Działania powyższe bezpośrednio wykonują jednostki samorządu terytorialnego różnych szczebli. Wojewoda wykonuje głównie zadania o charakterze kontrolno - nadzorczym, natomiast monitoring stanu zanieczyszczenia środowiska prowadzi na obszarze województwa głównie Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska.

Skuteczność i efektywność ekologiczną osiąga się przy dobrej współpracy całej administracji publicznej. Realizację powyższych celów rozpoczyna się już na etapie planowania przestrzennego.

Władze administracji rządowej i samorządowej zwracają szczególną uwagę na realizację infrastruktury technicznej łącznie z urbanizacją, ochroną sieci hydrograficznej przed likwidacją i zanieczyszczeniem, ochroną wód gruntowych w obszarach cennych przyrodniczo, jak również z zakresu ochrony powietrza, gleby, gospodarki odpadami oraz ochrony przed hałasem i promieniowaniem.

Dobrym przykładem takiego działania jest wspólne wystąpienie Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego i Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska do urzędów miast, gmin i starostw województwa mazowieckiego w sprawie gminnych i powiatowych planów gospodarowania odpadami w ramach programów zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska. Uzyskane materiały będą podstawą do opracowania krajowego planu gospodarki odpadami, spełniającego wymagania Unii Europejskiej. Wojewoda Mazowiecki podjął również inicjatywę koordynatora prac związanych z likwidacją mogilników i magazynów gromadzących przeterminowane środki ochrony roślin wraz z rekultywacją terenu. Prowadzone są starania o zabezpieczenie środków finansowych na ten cel oraz przygotowano porozumienie z zainteresowanymi starostami.

Z racji wagi zagadnień w zakresie ochrony środowiska powyższe zadanie zostało ujęte w "Programie Strategicznym Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego" obok takich zadań jak "Wdrożenie kompleksowego systemu oceny jakości powietrza w województwie mazowieckim", "Przygotowanie i wdrożenie projektu sieci ekologicznej NATURA 2000", "Nadzór i kontrola nad prowadzeniem eksploatacji kopalin", "Ograniczenie emisji hałasu spowodowanego komunikacją drogową i lotniczą".



|Powrót do góry|   |Następny rozdział|